„Piękna deska – piękna ikona” – Zaczynając pisanie ikony należy poświęcić uwagę nie tylko wizerunkowi jaki ma powstać, ale również ogromnie ważny jest wybór deski.
Gdzie znaleźć dobrą deskę? Idealnie jest mieć bezpośredni kontakt z osobą zajmującą się wyrobem desek. Deskę również można kupić w sklepie internetowym lub na allegro. Niektóre sklepy dla plastyków prowadzą sprzedaż gotowych desek lipowych ze szpongami lub bez. Ważne jest aby deska była z drewna lipowego lub dębowego lub innego liściastego drzewa, dobrze sezonowanego. Duża wilgotność deski może niekorzystnie wpłynąć na powstałą ikonę, ponieważ drewno cały czas pracuje. Dobrze wysuszona deska zagwarantuje, że ikona nie ulegnie odkształceniu się oraz brak pęknięć w przyszłości.
Jeżeli już posiadamy deskę wcześniej zagruntowaną można podjąć się przyjemności pisania ikony. W przypadku zakupu deski do samodzielnego wykonania musimy spędzić przy niej jeszcze sporo czasu.
Pierwsze gruntowanie wydaje się być pracochłonne i tak właśnie jest. Z czasem nabiera się jednak wprawy. Ważne jest aby cierpliwie wykonać wszystkie czynności wtedy uzyskamy dobrze zagruntowaną deskę. Ogromnie ważna jest staranność i dopracowanie deski w najdrobniejszych szczegółach. Dzięki temu powstała ikona będzie piękna nie tylko duchowo ale i wizualnie.
Zatem deskę szlifujemy ręcznie papierem ściernym lub jeżeli ktoś posiada szlifierką. Powstała powierzchnia powinna być gładka, bez rys i zadrapań. Jeżeli deska została dopracowana pozostaje jej zagruntowanie.
Potrzebne są trzy składniki: klej króliczy, kreda pozłotnicza, gaza lub płótno.
Pierwszy etap to gruntowanie deski roztworem z kleju króliczego. Do garnka wsypać 1 miarkę kleju króliczego i 15 miarek wody. Garnek należy włożyć w drugi garnek wypełniony na dnie wodą i delikatnie podgrzewać cały czas mieszając klej. W gotowej zaprawie nie może znajdować się ani jedna grudka. Tak przygotowanym klejem smarujemy deskę po jednej stronie i odstawiamy w pozycji na płasko do wyschnięcia. Najlepiej na dzień lub kilka dni. Potem tak samo postępujemy na drugiej stronie deski i brzegach. Otrzymany roztwór kleju można zachować w garnku, za każdym razem kiedy będziemy zabezpieczać deskę wystarczy go tylko delikatnie podgrzać i wymieszać. Gruntowanie klejem króliczym dobrze jest wykonać dwukrotnie. Klej ma wniknąć w strukturę drewna i zabezpieczyć je przede wszystkim przed wciąganiem wilgoci z powietrza, a co za tym idzie uniknąć odkształcania się oraz ochronić przed szkodnikami.
Drugi etap to naklejenie gazy lub płótna. Ta czynność ma na celu zabezpieczenie powstałego obrazu przed pęknięciami. Deska choćby najlepiej sezonowana i tak cały czas pracuje, więc jeżeli wizerunek ma przetrwać spory kawałek czasu musi mieć zabezpieczone podłoże.
Gazę przycinamy do wymiaru deski dodając po ok. 1cm zapasu. W roztworze kleju króliczego w proporcji 1:6 /jedna miarka kleju na 6miarek wody/ moczy się gazę i smaruje ponownie deskę. Odsączoną gazę należy równomiernie nałożyć na deskę i pozostawić do wyschnięcia na jeden dzień. Ważne jest aby w poszczególnych etapach zachować długi okres suszenia ponieważ to wszystko składa się na jakość a przede wszystkim na trwałość powstałego podłoża ikony.
Etap trzeci to nałożenie lewkasu z kleju króliczego i kredy pozłotniczej. Do kleju i wody w proporcjach 1:6 dodajemy kredę pozłotniczą w ilości takiej aby powstała konsystencja przypominała zagęszczone mleko lub śmietanę. Całość podgrzewamy delikatnie i mieszamy do uzyskania gładkiego roztworu bez grudek o konsystencji zagęszczonego mleka. Podgrzewając grunt należy uważać aby go nie przegotować.
Grunt nakładamy pędzlem dokładnie zatykając wszystkie miejsca gdzie została przyklejona gaza. Pierwszą warstwę nakładamy tak aby widoczna była faktura gazy. Szczególnie należy zwracać uwagę aby nie powstawały malutkie dziurki z powietrzem. Ponieważ grunt stygnie i zasycha dość szybko całą pracę należy wykonać również szybko i bardzo dokładnie. W końcowym etapie gruntowania dobrze jest wygładzić całość dłonią to gwarantuje dokładne położenie następnej warstwy. Po nałożeniu warstwy gruntu pozostawiamy deskę ponownie do wyschnięcia na jeden dzień. Suszenie zawsze musi przebiegać w naturalnych warunkach. Nie należy suszyć i przyspieszać schnięcia ponieważ spowoduje to spękanie gruntu.
Po wyschnięciu nakładamy kolejne warstwy gruntu. Takich warstw nakłada się od 12-tu do 18-tu. Grunt, który pozostał po pierwszym gruntowaniu można wykorzystać do kolejnych warstw. Ja dolewam troszkę wody i podgrzewam aż do uzyskania gładkiej konsystencji, jeżeli jest byt rzadki dodaję kredy i kleju króliczego. Na początek jednak polecam wykonanie każdorazowo tylko niewielkiej ilości lewkasu na każde gruntowanie. Z czasem dochodzi się do wprawy, więc wszystko będzie łatwiejsze. Ważne aby każdą położoną warstwę pozostawiać do schnięcia przez 1 dzień. Nie należy przyspieszać schnięcia przez sztuczne suszenie, grunt zwyczajnie spęka i cała praca pójdzie na marne. I tak po około 20 dniach deska jest zagruntowana.
Czwarty etap szlifowanie. Do szlifowania będzie potrzebny papier ścierny – gruby na początku, drobny do wygładzenia powierzchni na końcu. Szlifowanie należy wykonać tak aby powstała idealna, gładka i równa powierzchnia.
Przepis na gruntowanie w skrócie:
zabezpieczenie deski klejem króliczym w proporcji 1:15 /jedna miarka na piętnaście miarek wody/;
lewkas – grunt klejowo-kredowy w proporcji 1:6 oraz kreda pozłotnicza /jedna miarka kleju króliczego na sześć miarek wody oraz kreda aż do otrzymania konsystencji zagęszczonego mleka/.
technika tempery jajowej i pigmentów suchych 